Tijdloos leiderschap

Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom er ieder jaar weer nieuwe management ‘hypes’ worden gelanceerd alsof er een revolutie in leiderschap voor de deur staat? Kennen we niet allemaal de termen: Management by objectives, People management, Management by walking around, Agile, Scrum, Twenty first century management skills, Holocracy, Why management en Purpose management? Zo zullen er nog vele leiderschapsstijlen volgen, zoals charismatisch, autoritair, hiërarchisch, coöperatief, collegiaal, situatief en participatief leiderschap. En alle leiderschapsstijlen, al dan niet onder een andere naam, volgen elkaar op en eindigen meestal in ‘chaos management’, tenzij er tijdig wordt ingegrepen. Hypes ontstaan uit onzekerheid en geven een schijnzekerheid voor de korte termijn. Stress en burn-outs zijn helaas het trieste bijproduct van al die veranderingen en onzekerheden.

Tijdloos leiderschap

Er is echter ook een universele leiderschapsstijl die tijdloos is en alle hypes zal overleven. Een leiderschapsstijl die is gebaseerd op gezond ‘boerenverstand’ en een paar universele principes zoals:

•  Een bedrijf is geen democratie

  • Een onderneming heeft een sterke leider nodig met een inspirerende toekomstvisie. Een ondernemer die bereid is zelf een verantwoord risico te nemen en de risico’s van de schouders van de medewerkers wegneemt. Medewerkers mogen op hun eigen niveau meedenken over de te volgen weg om die visie te realiseren.

•  Er moet een hiërarchie zijn

  • Daarmee bedoelen we niet alleen de hiërarchie zoals die in een organigram is weergegeven waarin de verdeling van verantwoordelijkheden staat vermeld, maar ook een kennis- en ervaringshiërarchie, een leeftijdshiërarchie, maar vooral een gedragshiërarchie. Wie gedraagt zich als leider en weet anderen te motiveren en te inspireren en wie zijn bereid de ‘natuurlijke leider’ te volgen.

•  Onder druk presteren mensen het beste

  • Daarbij maakt het echter een groot verschil of je door een ander onder druk wordt gezet om iets af te maken, of wanneer je jezelf onder druk zet. Als je iemand belooft dat je een bepaalde zaak voor het weekend af zult hebben, dan zet je jezelf onder druk en is de kans groot dat het afkomt en je er een voldaan gevoel aan overhoudt. Word je echter door een ander onder druk gezet om het voor het weekend af te maken, dan levert dat stress op en verklein je de kans dat het afkomt.

Duurzaam motiveren

De beste manier om mensen te motiveren is door ze te helpen zichzelf te motiveren. Mensen duurzaam motiveren doe je door ze een motief te geven, een doel waarmee ze het van harte eens zijn en waarmee ze zichzelf kunnen motiveren. De meeste mensen hebben iemand nodig die hen helpt bij het definiëren van hun doelstellingen. De volgende stap is om ze uit te dagen met de vraag: Wat denk jij wat er moet gebeuren om dat doel te bereiken? Hiermee helpen we mensen om zichzelf te motiveren en onder druk te zetten.

Natuurlijke leiders

Daarom zal er altijd behoefte blijven aan leiders die los van hun hiërarchische positie door hun gedrag anderen weten te inspireren. Sterke natuurlijke leiders waar mensen zich veilig bij voelen, waar ze bij willen horen, waar ze zich aan willen bewijzen en aan kunnen optrekken.

Vertrouwen is de basis van leiderschap

Bovenstaand proces is gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Vertrouwen in de leider is nodig om mensen de zekerheid te geven die ze nodig hebben om zichzelf te overtreffen. Vertrouwen in de medewerker is nodig om zaken los te kunnen laten. Bij een natuurlijke gezagsverhouding zullen mensen het vertrouwen dat hun wordt gegeven niet willen beschamen.

Versterk het gevoel van eigenwaarde

Maak mensen belangrijk door ze deelgenoot te maken van een team met een sterke leider. En je bent in de ogen van je medewerkers pas een sterke leider als je hun belangen op de juiste manier daar weet te behartigen, waar ze het zelf niet kunnen.

Aandacht voor het privéleven van je medewerkers

Omdat het privéleven van mensen grote invloed heeft op het zakelijke functioneren, is het goed om daar ook op gepaste manier aandacht aan te besteden. Het kennen van de privésituatie, alsmede het kennen van hun idealen is belangrijk om te weten wat mensen beweegt. Wat is hun grote droom en wie zouden ze daarin willen zijn is een grotere motivatiebron dan onze zakelijke doelstellingen. Als we echter hun idealen en de doelstellingen van de onderneming met elkaar in lijn kunnen brengen, dan gaan ze elkaar versterken.

Mensen inspireren

Inspireren doe je door de doelstellingen met zoveel overtuiging en enthousiasme aan mensen te vertellen, dat ze de innerlijke behoefte krijgen om het van je over te nemen en het zelf te willen doen. Door mensen te inspireren om het werk van je over te nemen, ben je op weg naar het ultieme doel van een leider, namelijk om jezelf overbodig te maken.

Wat is tijdloos leiderschap?

Schaf alle hypes af en doe weer gewoon. Zorg voor goede natuurlijke leiders die de principes van het leidinggeven beheersen en rekening houden met de levensfases van de medewerkers en hun persoonlijke ontwikkeling. Dat zijn leidinggevenden die rekening houden met de capaciteiten en ambities van de medewerkers, maar ook oog hebben voor en rekening houden met hun privéomstandigheden.

Wanneer ben je de natuurlijke leider?

Je bent de natuurlijke leider als je door je medewerkers geaccepteerd bent op basis van vertrouwen, kennis en kunde. Dit uit zich in het gedrag van de medewerkers, bijvoorbeeld doordat zij zich willen bewijzen aan hun leidinggevende en daarmee het beste uit zichzelf halen. Een ander bewijs van acceptatie is dat mensen zich kwetsbaar opstellen en ook hun minder sterke kanten durven tonen. Dit heeft ook tot gevolg dat ze met hun privéproblemen naar je toe komen. Daarbij is het zaak om een luisterend oor voor je medewerkers te hebben. Dit lost het probleem niet op, maar helpt emotioneel wel bij de verwerking. In situaties die wij zelf niet kunnen oplossen is doorverwijzen naar mensen of organisaties die dat wel kunnen vaak de enige oplossing.