De Neanderthaler. Ons onderbewuste alter ego.

Is het je wel eens opgevallen dat mensen soms zo emotioneel en zelfs agressief reageren, dat je je afvraagt hoe dat in vredesnaam mogelijk is? Waarom slaan weldenkende voetbalsupporters winkelruiten in en gaan supporters hun opponenten van de tegenpartij te lijf als ‘hun’ club verloren heeft? Het lijkt wel alsof er in het onderbewustzijn van mensen nog een tweede persoon zit die anders reageert dan we met ons gezonde verstand zouden verwachten. Die tweede persoon in ons onderbewustzijn die soms onverwacht de kop opsteekt en zich dan van z’n slechte kant laat zien, noemen we de Neanderthaler.

Deze Neanderthaler is een metafoor die we als ‘zondebok’ gebruiken en een aantal eigenschappen toedichten die ons meer inzicht geven in, en in staat stellen beter om te gaan met het menselijk gedrag.

De Neanderthaler helpt ons geweldig

De ‘Neanderthaler’ heeft een paar heel nuttige eigenschappen voor de tijd waarin we leven. Voorbeelden van deze nuttige, onderbewuste gedragingen zijn:

• streven naar rang
• ambitie hebben
• de beste willen zijn
• geldingsdrang
• willen winnen
• ijdelheid
• zich willen identificeren met winnaars
• je aangetrokken voelen
• genegenheid en liefde voelen

Zelfs bij kleine kinderen zie je dit primaire gedrag al: ‘ik heb gewonnen, ik was als eerste klaar, ik was de beste’ etc. En na afloop van de TT races in Assen hebben alle motorrijders de nijging om zich als een coureur te gedragen.

Soms zit de Neanderthaler ons ook danig dwars

Er zijn ook negatieve Neanderthaler eigenschappen (onderbewuste gedragingen) die ons behoorlijk dwars kunnen zitten. Voorbeelden hiervan zijn:

• afgunst
• wantrouwen
• angst
• hebzucht
• kuddedier gedrag
• lafheid
• agressie

Invloed op anderen

Omgaan met mensen is voor een groot deel de kunst van het omgaan met Neanderthaler-eigenschappen.

De Neanderthaler als kuddedier

Een voorbeeld van ‘Kuddediergedrag’ zie je als mensen in groepsverband bij elkaar zijn. Neem nou een eenvoudige werkoverleg vergadering. Zonder voorzitter is zo’n vergadering meestal gedoemd te mislukken, tenzij er een natuurlijke leider in de groep aanwezig is. Zelfs een orkest met hoogopgeleide musici kan niet zonder dirigent. Kuddedieren (Neanderthalers) accepteren echter vaak alleen maar een ‘leider’ waar ze respect en ‘ontzag’ voor hebben en zijn op basis daarvan bereid ‘volgzaam’ gedrag te vertonen.

De groep leiden en aansturen

Daarom is het noodzakelijk voor het goed verloop van een vergadering dat die geleid wordt door iemand die door de overige deelnemers wordt geaccepteerd en gerespecteerd. Een dirigent die zelf geen instrument bespeelt heeft weinig kans dat hij door de muzikanten wordt geaccepteerd en gerespecteerd. Daarom is er behoefte aan leiders waar mensen respect voor en vertrouwen in hebben, waar ze zich veilig bij voelen.

Wat mag ik van jou verwachten?

Als er vervolgens in het bijzijn van anderen aan de deelnemers van de vergadering gevraagd wordt: ‘Wat mag ik van jou verwachten?’, dan zul je zien dat iedereen geneigd is zijn beste beentje voor te zetten om zich aan de leider en aan de groep te bewijzen. Een muzikant in een orkest die gevraagd wordt een solo te spelen, voelt zich vereerd en zal extra z’n best doen. Onder leiding van een sterke leider gaan mensen zichzelf en elkaar overtreffen als je ze de kans geeft ergens in uit te blinken en te soleren. Op zo’n moment ontstaat er een groepsdynamiek met synergieën die het gezonde verstand te boven gaan.

De kunst van het omgaan met mensen is vooral de kunst van het omgaan met Neanderthaler-eigenschappen.

In de Eminence trainingen maken we gebruik van de metafoor van de Neanderthaler om het menselijk gedrag te doorgronden. Bovenstaand verhaal is slechts een kleine greep uit de vele mogelijkheden die we daarmee hebben.

Training en toepassing van de Neanderthaler

De Eminence Training Management en Leiderschap traint en past het thema ‘de Neanderthaler’ uitvoerig toe.

‘Bovenstaande suggesties zijn wat voorzichtige, eerste tips. Voor een uitvoerige training en concrete toepassingen op het thema ‘De Neanderthaler’ als manager, directeur of product owner nodigen we u van harte uit voor een kennismaking met de Eminence Training Management en Leiderschap.

Voor meer informatie over de training Management en Leiderschap adviseren we u:

1. Contact per e-mail of over de telefoon via een bel-afspraak
2. Het maken van een afspraak bij u op locatie, we komen graag langs voor een kennismaking toelichting op de mogelijkheden. Hiervoor kunt u ook gebruik maken van het contactformulier.
3. Bijwonen van de Eminence Experience Day – een dagdeel inclusief lunch/drankjes ter kennismaking met de Eminence trainingen (geheel voor onze rekening)