Waarom luisteren moeilijker is dan praten

Waarom luisteren moeilijker is dan praten

In ieder communicatieproces kennen we een ‘zender’ en een ‘ontvanger van de boodschap die gecommuniceerd wordt. In een goede combinatie van beide versterken ze elkaar en ontstaat er synergie. Als echter één van beide hapert, dan verstoort dat de communicatie. In communicatietrainingen wordt het accent meestal op het verbeteren van het ‘zenden’ van de boodschap gelegd, maar bij menselijke communicatie is het ‘ontvangen’ c.q. luisteren net zo belangrijk.
Met luisteren maak je de ander belangrijk en met praten maak je jezelf belangrijk. En omdat ieder mens van nature een zekere geldingsdrang heeft, is het logisch dat men van nature liever praat dan luistert. Je moet er dus wat moeite voor doen om beter te luisteren.
Luisteren
Luisteren

Horen is nog geen luisteren

Goed luisteren is meer dan goed horen. Luisteren begint met goed horen. En hoewel we allemaal hetzelfde horen, maken we ons op basis van onze kennis en ervaringen verschillende voorstellingen van wat we horen en zien. Het zijn de voorstellingen welke mensen zich ergens van maken die hun reactie bepalen.

Passief luisteren

Er zijn twee manieren van luisteren: Passief en actief. Met passief luisteren hoor je weliswaar wat er gezegd wordt, maar de informatie gaat verloren, want ‘het gaat het ene oor in en het andere weer uit’.

Actief luisteren

Actief luisteren doe je door oprechte interesse te hebben in hetgeen iemand vertelt. Je vangt veel meer informatie op en slaat het op in je geheugen. We luisteren niet alleen met onze oren, maar ook met onze ogen. Met de combinatie van horen en zien vangen we de emoties op waarmee een boodschap extra toegevoegde waarde krijgt en waarmee soms tot uiting wordt gebracht wat je met woorden niet kunt zeggen.

Non-verbale communicatie

Een belangrijk aspect in communicatieprocessen is dat non-verbaal gedrag dominanter is dan de woorden die gesproken worden. De toon waarop een boodschap wordt uitgesproken is het non-verbale aspect van een stem  en geeft de juiste betekenis aan de boodschap. Oogcontact is essentieel bij het overbrengen van emoties.

Zien en waarnemen is niet hetzelfde

Hetzelfde gebeurt bij het zien van dingen. Ook al zien we allemaal hetzelfde, toch maken we ons verschillende voorstellingen van wat we zien. Als we luisteren dan horen we allemaal hetzelfde, maar mensen maken zich verschillende voorstellingen van wat ze horen. Bij de woorden ‘ik trek de wortel’ maakt een tuinder zich een andere voorstelling dan een tandarts of een wiskundige. Ook de woorden ‘ wat leuk om je weer te zien’ hebben geen enkele waarde zonder oogcontact en de juiste toon waarop het wordt gezegd.

Non-verbale feedback

Met non-verbale gedrag kun je de ander positieve feedback geven en stimuleren om meer te vertellen dan men eigenlijk van plan was. Dit doe je door de ander bemoedigend aan te kijken en subtiele instemmende knikjes te geven. Bovendien geeft de toon waarop iemand spreekt en het bijbehorende non-verbale gedrag ons veel meer informatie dan woorden tot uitdrukking kunnen brengen.

Wat zijn de uitdagingen bij luisteren?

  • Mensen luisteren selectief en horen het liefst wat ze willen horen

  • Mensen zijn geneigd te horen wat hen bevestigt in hun eigen mening en aansluit bij de aanwezige kennis en interesse

  • Wat mensen niet horen is vaak meer dan hetgeen ze wel horen

  • Vroeg of laat gaat de boodschap verloren, maar het gevoel blijft veel langer hangen

Met open mond luisteren

Het gezegde ‘met open mond luisteren’ komt voort uit het feit dat geluidsgolven  niet alleen via de oren, maar ook via de mond en de schedel onze gehoororganen bereiken. Dit betekent dat je met open mond beter kunt horen. Het is echter in onze cultuur ‘not done’ als je met open mond naar iemand luistert. Dit is echter op te vangen door je mond onopvallend een klein beetje te openen, alsof je iets wilt zeggen. Bovendien kun je een spreker aanmoedigen om meer te vertellen door belangstellend, met grote ogen te luisteren en instemmend te knikken en je te spiegelen aan zijn of haar gedrag..

Met vragen iemand stimuleren om meer te vertellen

Omdat mensen vaak iets anders zeggen dan ze bedoelen, is het de kunst om er achter te komen wat ze echt bedoelen. Een handige techniek is om behalve aandachtig te luisteren en bewust te zwijgen, af en toe een woord op te schrijven. Het gevolg van zwijgen is dat een spreker zich vaak geroepen voelt om het nader toe te lichten en er nog iets aan toe te voegen. Met het maken van notities geef je een signaal aan de spreker dat je het de moeite waard vindt. Bovendien kun je de spreker aanmoedigen om nog meer te vertellen door per genoteerd item door te vragen met onschuldige vragen zoals:

  • Hoe bedoel je dat?

  • Hoe kwam je daar zo op?

  • Waarom vind je dat?

  • Hoe lang doe je dit al?

  • Etc.

Met alle genoemde technieken versterk je het gevoel van eigenwaarde van de spreker. Het gevolg is dat men veel meer informatie krijgt, omdat de spreker in de verleiding komt om meer te vertellen dan aanvankelijk de bedoeling was.

Mensen zoeken zelfbevestiging

Tot slot doe je de meeste mensen een plezier en maak je ze tot winnaar, door hen te bevestigen in ‘hun’ mening. ’Dat ben ik helemaal met u eens’ klinkt de meeste mensen als muziek in de oren.

De mentale kant

De mentale basis van goed luisteren is oprechte interesse in hetgeen door de ander wordt gezegd. Gezonde nieuwsgierigheid is daarvoor een hele goede eigenschap. Om goed te kunnen communiceren is luisteren net zo belangrijk als spreken. Het is allemaal een kwestie van de juiste balans.

Training en toepassing van luister technieken

Voor een uitvoerige training en concrete toepassingen op het thema ‘luister technieken’ als manager, directeur, salesman of product owner nodigen we u van harte uit voor een kennismaking met de Eminence trainingen Management, klantcontact of Verkopen.

Voor meer informatie  adviseren we u:

  1. Contact per e-mail of over de telefoon via een bel-afspraak
  2. Afspraak maken, we komen graag langs voor een kennismaking toelichting op de mogelijkheden. Hiervoor kunt u ook gebruik maken van het contactformulier
  3. Bijwonen van de Eminence Experience Day – een dagdeel inclusief lunch/drankjes ter kennismaking met de Eminence trainingen (geheel voor onze rekening)